Ένα αλλιώτικο Πάσχα
Έχω αναφέρει αρκετές φορές ότι η
πίστη είναι κάτι πολύ προσωπικό, κάτι που δεν εξηγείται, δε δικαιολογείται,
ούτε εκφράζεται με λόγια. Η πίστη αφορά την ψυχή και τις ιδιαίτερες ανάγκες
μας, τον τρόπο και το χώρο εντός των οποίων αισθάνεται η εσωτερική μας δομή
ησυχία, πληρότητα, ένα βήμα πιο κοντά στην Αλήθεια της Δημιουργίας, αυτήν που
οι άνθρωποι από αρχής του Χρόνο αναζητούσαν….
Έρχονται, όμως, στιγμές που τα γεγονότα συσσωρεύονται γύρω
σου με τόση ένταση, τόση ιδιαιτερότητα, τόσο πρωτόγνωρη υφή, που νιώθεις την
ανάγκη να προσπαθήσεις έστω να εκφράσεις όσα στο νου επιτακτικά δημιουργούνται,
κι ας θες να κρατήσεις απόσταση, να μείνεις ανεπηρέαστος από τη δίνη….
Πάσχα 2020…..Θυμάμαι τον εαυτό μου
κάποτε, καθισμένη σε μια γωνιά της αρχαίας πατρίδας, να προσπαθώ να φέρω στο
νου όλους τους λόγους που έκαναν αυτήν την αρχαία πατρίδα πέτρες και κίονες και
αγάλματα, είτε πεσμένα στο χώμα, είτε απόηχο, είτε έκθεμα για περίεργα μάτια,
πίσω από το τζάμι μια βιτρίνας μουσείου… Και δυο λέξεις επικρατούσαν στο ψάξιμο
μέσα στη μνήμη μου…. Πόλεμος… Λοιμός…. Ανακάθισα, να μνημονεύσω όλους εκείνους
τους γνωστούς και άγνωστους προγόνους, το φόβο και το θάρρος τους μέσα σ’
εκείνες τις δύσκολες εποχές… Καθισμένη ασφαλής, σε μια πιο ήσυχη πλευρά του Χρόνου,
ιστορικός από πάθος και παρατηρητής… Φαντάστηκα ότι η καταστροφή
πηγάζει μόνο από την αγνωσία και τον πρωτόγονο νου, ανθρώπων που δεν είχαν τον
τρόπο να γαλουχηθούν με γνώση του φυσικού κόσμου και των δικαιωμάτων και αξιών
μιας ελεύθερης και ειρηνικής κοινωνίας…. Νόμισα πως ο πόλεμος και ο λοιμός ήταν
πια ζητήματα του παρελθόντος, μερικές σελίδες στην Ιστορία….Έκανα λάθος…
Εδώ και τέσσερεις μήνες, η παγκόσμια κοινότητα,
με τρόπο πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της πολιτισμικής μας εξέλιξης, ζει έναν
λοιμό…. Μια πανδημία… Που δεν προήλθε
από την αγνωσία και την πρωτόγονη αντίληψη, αλλά από την επιστημονική έρευνα….
Και ίσως τη ματαιοδοξία, τη φιλαργυρία, την έπαρση, τη μεγαλομανία, που
ανέκαθεν δεν ήξεραν πού να σταματούν, αποδεικνύοντας στην πράξη, πως όση
εξέλιξη κι αν γνωρίσαμε, ακόμη παραμένουμε πρωτόγονοι. Τα νούμερα των νεκρών,
μέχρι στιγμής, τέτοια που προκαλούν στο
νου και την καρδιά σφίξιμο, οι ασθενείς στις κλινικές και στα σπίτια τους
εξίσου πάμπολλοι… Κι οι φοβισμένοι άλλοι τόσοι κι άλλοι τόσοι…. Οι εντολές των
κυβερνήσεων είναι να μείνουμε σπίτι. Ώστε αυτή η νόσος που χτυπά το ανώτερο
αναπνευστικό και σταδιακά προκαλεί πολυοργανική ανεπάρκεια και θάνατο, να
περιοριστεί, ενώ η επιστήμη μάχεται να βρει φάρμακα και αντίδοτα…
Τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές, σαν φλόγα κεριού με
καίει μέσα μου η ευχή και η ανάγκη να γίνουν σύντομα αυτές οι γραμμές μια απλή
αναφορά σε μια σελίδα της Ιστορίας που πέρασε και χάθηκε. Κι εγώ, ψάχνοντας στα
κατάστιχά μου, να τις ανεύρω σαν memorandum απλό, κρυμμένο στην κανονικότητα
μιας ζωής που επανήλθε, με όλο τον κόσμο γερό, πλουτισμένο με ένα θετικότερο
και δυνατότερο ψυχικό φορτίο…. Ας γίνει έτσι….
Μέσα στη δίνη όλων αυτών των
γεγονότων, με επικεφαλίδα μια ασφάλεια και ηρεμία που έχει για την ώρα αποχωρήσει
από τις ζωές μας, αισθάνομαι πιο κοντά στους αρχαίους παππούδες μας, πιο πολύ
από ποτέ. Αισθάνομαι να ζω στον ίδιο παρονομαστή με τους προγόνους μου, που
πέθαιναν από λοιμό, κλεισμένοι στα τείχη της Αθήνας του Πελοποννησιακού
Πολέμου. Η μόνη διαφορά, ότι εγώ γνωρίζω τί με απειλεί. Εκείνοι μάχονταν με έναν εχθρό που δεν είχε
όνομα… Κι όπως και να το κάνεις, αν σου δοθεί η ευκαιρία να ονοματίσεις τον
εχθρό σου, να ξέρεις τα μέσα και τους τρόπους του, έχεις σημαντικό προβάδισμα
στον αγώνα για τη νίκη… Παρ’ όλα αυτά, παραμένω το ίδιο άνθρωπος με εκείνους,
με την ίδια εσωτερική αντάρα…. Να φοβάμαι για τους δικούς μου κι έπειτα να
φοβάμαι για μένα… Να εύχομαι σ’ αυτή τη μάχη, αν είναι κάποιος να χαθεί, να
είμαι εγώ και όχι εκείνοι, για να μη ζήσω την απώλειά τους… Και μέσα σε αυτή
την αντάρα, ήρθε η Μεγάλη Εβδομάδα… Έφτασε σαν σωτήριος επισκέπτης, ο Χριστός,
να μου θυμίσει τα Πάθη του…. Και να μου γνωρίσει μια πλευρά της πίστης, που
μέχρι τώρα δεν είχα αίσθηση καν ότι μπορούσε να υπάρξει….
Οι εκκλησίες κλειστές. Οι πόρτες
κλειδωμένες. Κι από μέσα ν’ ακούγεται η ψαλμωδία, να φαίνεται μέσα από τα
πολύχρωμα τζάμια των παραθύρων, το φως των κεριών. Τρόπος να μην υπάρχει να
πλησιάσεις… Παρά μόνο στην εκκλησία του σπιτιού σου, που εκφράζεται μέσα από το
θυμιατό, το κερί, το εικονοστάσι και την τηλεόραση, που σε ζωντανή μετάδοση,
μεταφέρει τα τεκταινόμενα εντός των ναών…. Μου φάνηκαν τα άδεια στασίδια
απόκοσμα… Σαν να χάθηκε το ποίμνιο… Σαν να απέμειναν μόνο οι ιερείς και οι
ψάλτες, απόηχος…. Σκιά….. Κι όμως…..
Με τα νοητά μάτια της ψυχής, μπήκα
στα σπίτια… Στo σπίτι κάθε πιστού που έψαχνε τρόπο να βρεθεί κοντά στο Χριστό,
σαν αλλοτινός αρχαίος Αθηναίος που λιτάνευε τον Πατρώο Απόλλωνα για σωτηρία, εν
τω μέσω του λοιμού… Κάθε βράδυ, η εκκλησία ήταν άδεια, μα ποτέ δεν ήταν τόσο
γεμάτη, διότι η ψυχική παρουσία είναι πάντα πιο δυνατή και πιο πλήρης
σημαντικότητας από τη φυσική παρουσία… Κι έτσι ξαφνικά, ένιωσα τις ψυχές όλων
συγκεντρωμένες σε στασίδια κι έδρανα, σε γυναικωνίτες και αυλές ναών, να τραβούν
όλες μαζί το σκοινί της πένθιμης καμπάνας της Μ. Παρασκευής και να ψέλνουν «Η
Ζωή εν Τάφω»….
Κι ύστερα ήρθε το Μεγάλο Σάββατο… Και
είπα πως παραλογίζομαι, έστω και λογοτεχνική αδεία… Κι όμως, η ζωή μου απέδειξε
πως δεν ήταν έτσι… Πως είχα δίκιο… Πως οι ψυχές όλων ήταν εκεί… Σαν πήγε δώδεκα
τα μεσάνυχτα, και η Μητρόπολη Αθηνών μετέδωσε το Χριστός Ανέστη, άρχισαν να
ακούγονται καμπάνες από όλες τις εκκλησίες από άκρη σε άκρη του ορίζοντα και
μπαλωθιές εορτασμών και ιαχές και φωνές γιορτής….. Και κάπως έτσι, οι εκκλησιές
έπαψαν να φαίνονται άδειες….. Κι ο θάνατος να φαίνεται τόσο μικρός μπροστά στη
ζωή…. Χριστός Ανέστη… Ανέστη Ζωή… Ανέστη Δύναμη…. Εντός όλων…. Χριστός Ανέστη…
Ανέστη Ζωή… Ανέστη Δύναμη….